- Khái niệm
Thuật ngữ “rối loạn giấc ngủ” dùng để chỉ tình trạng người bệnh gặp phải các vấn đề ảnh hưởng đến chất lượng, thời gian hoặc thời lượng giấc ngủ và ảnh hưởng đến khả năng hoạt động bình thường của người đó khi thức. Tình trạng rối loạn giấc ngủ này có thể góp phần gây ra các vấn đề sức khỏe khác, thậm chí tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần.
Năm 1979, Hiệp hội Rối loạn giấc ngủ Hoa Kỳ công bố hệ thống phân loại đầu tiên dành riêng cho các chứng rối loạn giấc ngủ. Theo đó, có đến hơn 100 loại rối loạn giấc ngủ được phân loại dựa trên nguyên nhân, triệu chứng, tác động sinh lý và tâm lý và các tiêu chí khác.
Một số loại rối loạn giấc ngủ như: mất ngủ, hội chứng ngưng thở khi ngủ, chứng ngủ rũ Narcolepsy, hội chứng chân không yên (RLS), bệnh mất ngủ giả (Parasomnias), rối loạn giấc ngủ nhịp sinh học (Circadian)
- Dấu hiệu hay gặp trong rói loạn giấc ngủ
Một số dấu hiệu rối loạn giấc ngủ thường gặp có thể kể đến như:
- Đột ngột ngủ gật vào những thời điểm không thích hợp, chẳng hạn như khi đang lái xe, đang trong cuộc họp, đang làm việc,…
- Cảm thấy khó chịu mỗi khi cố gắng chìm vào giấc ngủ.
- Bạn thường mất hơn 30 phút mỗi đêm để đi vào giấc ngủ.
- Có chu kỳ ngủ – thức không đều.
- Ngưng thở, thở hổn hển, ngáy to trong lúc ngủ.
- Đi tiểu không tự chủ trong khi ngủ.
- Thức giấc giữa đêm nhưng không thể ngủ lại được.
- Có giấc ngủ ngắn, tỉnh dậy sớm.
- Bị mộng du (rời khỏi giường và di chuyển trong khi vẫn đang ngủ).
- Có biểu hiện sợ hãi, khóc lóc, la hét,… ngay cả khi đang ngủ.
- Vào buổi tối và khi bạn cố gắng đi vào giấc ngủ, bạn có cảm giác kiến bò, ngứa ran ở chân hoặc tay của mình và cảm giác này được giảm bớt khi bạn cử động chân.
- Tưởng tượng ra những tiếng nổ lớn trong đầu nếu bị đánh thức khi đang ngủ.
- Gặp ảo giác khi bắt đầu giấc ngủ hoặc trong quá trình chuyển đổi giữa ngủ và thức.
- Không thể nhớ được những hành vi mà mình đã làm trong khi ngủ.
- Cảm thấy tê liệt hoàn toàn ngay khi thức dậy.
- Mệt mỏi, uể oải và luôn cảm thấy buồn ngủ, cần được đi ngủ vào ban ngày.
- Cáu kỉnh, lo lắng, tâm trạng thay đổi.
- Suy giảm hiệu suất làm việc, học tập.
- Thiếu tập trung.
- Hướng điều trị
- Một số liệu pháp điều trị tại nhà:
- Duy trì lịch ngủ – thức vào một khung giờ nhất định;
- Không sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ tối thiểu 1 giờ;
- Tránh các yếu tố căng thẳng, gây kích thích thần kinh (đặc biệt là trước khi ngủ);
- Duy trì cân nặng hợp lý, bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết;
- Không dùng rượu bia; thuốc lá; thực phẩm nhiều đường, thực phẩm có chứa caffeine vào buổi chiều muộn hoặc buổi tối;
- Hạn chế các món ăn nhiều chất béo, dầu mỡ khó tiêu trước ngủ;
- Tập thể dục, vận động thường xuyên;
- Uống ít nước trước khi đi ngủ;
- Cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể
- Điều trị bằng hóa dược
+ Tùy vào tình trạng và thể trạng bệnh nhân mà bác sĩ lực chọn phương pháp điều trị phù hợp với người bệnh.
+ Một số thuốc hay dùng để điều trị:
* Thuốc Ngủ – Thuốc Giải Lo Âu Gây Ngủ
Zolpidem: 2.5mg – 10mg/ ngày x 7-10 ngày.
Diazepam: 2.5mg – 10mg/ ngày x 7- 10 ngày
Triazolam 0.125 – 0.25mg/ ngày x 7- 10 ngày
Zopiclone 5 – 20mg/ ngày x 7- 10 ngày
Temazepam 7.5 – 30mg/ ngày x 7- 10 ngày
Oxazepam 10 – 30mg/ ngày x 7- 10 ngày
Alprazolam 0.25 – 1mg/ ngày x 7- 10 ngày
Lorazepam 0.5 – 2mg/ ngày x 7- 10 ngày
Clonazepam 0.5 – 2mg/ ngày x 7- 10 ngày
Clorazepate 7.5 – 22.5mg/ ngày x 7- 10 ngày
Quazepam 7.5 – 15mg/ ngày x 7- 10 ngày
Flurazepam 15 – 30mg/ ngày x 7- 10 ngày
Bromazepam 1.5mg – 12mg/ ngày x 7- 10 ngày
* Thuốc Chống Trầm Cảm Có Tác Dụng Êm Dịu Gây Ngủ
Amitriptyline: 10mg -100mg/ngày x 7-10 ngày.
Mirtazapine: 15mg – 60mg/ ngày x 7-10 ngày.
Doxepin 10 – 200mg/ ngày x 7-10 ngày.
Trazodone 25 – 400mg/ ngày x 7-10 ngày.
Nortriptyline 10 – 100mg/ ngày x 7-10 ngày.
Nefazodone 100 – 600mg/ ngày x 7-10 ngày.
* Thuốc Chống Loạn Thần Tác Dụng Gây Ngủ
Chlorpromazine: 25mg – 500mg/ ngày x 7- 10 ngày.
Haloperidol: 0.5mg – 40mg/ ngày x 7- 10 ngày.
Olanzapine: 2.5mgm – 20mg/ ngày x 7- 10 ngày.
Quetiapine 25 – 1200mg/ ngày x 7- 10 ngày.
Risperidone 0.25 – 6mg/ ngày x 7- 10 ngày.
* Thuốc Điều Chỉnh Khí Sắc Có Tác Dụng Gây Ngủ
Carbamazepine: 100mg – 800mg/ ngày x 7-10 ngày.
Gabapantin: 100mg – 3600mg/ ngày x 7-10 ngày.
Oxcarbazepin: 150mg – 2400mg/ ngày x 7-10 ngày.
Divalproat 125 – 2000mg/ ngày x 7-10 ngày.
* Thuốc tăng cường tuần hoàn não:
Piracetam: 400mg x 3-4 viên / ngày x10-20 ngày.
Cavinton: Forte 5mg x 3 viên/ ngày x 10- 20 ngày.
* Một số loại thuốc khác
Diphenhydramine 25 – 100mg/ ngày
Cyproheptadine 4 – 40mg/ ngày
Buspirone 5 – 40mg/ ngày
Clonidine 0.1 – 1.2mg/ ngày
Melatonin 8mg/ ngày
Tác giả: Huỳnh Thị Luyến
.png)
.jpg)
